Міжнародны музычны фестываль да 200-годдзя С.Манюшкі (1819–1872)
“ВЕЧАР КАНСЕРВАТОРЫІ”
Студэнцкі сімфанічны аркестр Беларускай дзяржаўнай акадэміі музыкі
Мастацкі кіраўнік і дырыжор – Андрэй Галанов
Студэнцкі хор Беларускай дзяржаўнай акадэміі музыкі
Мастацкі кіраўнік і дырыжор – Інэса Бадзяка
Студэнцкі хор Кракаўскай музычнай акадэміі
Мастацкія кіраўнікі і дырыжоры – Анджэй Кажэнёўскі, Мацей Творэк
Дырыжор – Станіслаў Краўчынскі
Саліст – лаўрэат міжнародных конкурсаў Аляксандр Міхнюк тэнар
Музыказнаўца – Наталія Ганул
У праграме: С.Манюшка. Фантастычная ўверцюра “Байка”
“Мазур” з оперы “Страшны двор”
“Крымскія санеты” (на сл. А.Міцкевіча)
"ДА 200-годдзя СТАНІСЛАВА МАНЮШКІ
Музычная Еўропа, абумоўленая акрэсамі сучаснасці, гістарычнымі акцэнтамі і неабсяжнасцю ўласнай перспектывы, раскладае свой “пасьянс” святкавання юбілею Станіслава Манюшкі згодна сваёй, еўрапейскай логіцы.
Варшава — чарговы раз аб’яўляе Міжнародны конкурс імя С. Манюшкі.
Нацыянальны оперны тэатр, галоўным дырыжорам якога да апошніх дзён быў С.Манюшка, трымае ў залатым фондзе оперу “Страшны двор”.
Кветкі ля помніка кампазітару перад кляштарам святой Кацярыны не паспяваюць звянуць.
Берлін — дагэтуль утрымлівае ў сваіх абдымках некаторыя гістарычныя падрабязнасці з жыцця хударлявага студэнта былой акадэміі Карла Фрыдэрыка Рунхенгагена. Тое дынамічнае гарадское жыццё давала юнаку магчымасць быць далучаным да тагачаснай музычнай, і перш опернай, культуры Еўропы.
Маладзенькі С.Манюшка, набыўшы веды па кампазіцыі, аркестроўцы, гармоніі і інструментоўцы, напісаўшы таксама месу і два смычковыя квартэты, здолеў займець падарунак ад горада: трымаць у руках першы надрукаваны музычны опус — “Тры песні” на вершы Адама Міцкевіча.
Санкт-Пецярбург — месца знаёмства кампазітара з М.Глінкам, А.Даргамыжскім (яму прысвечана ўверцюра “Казка”), А.Сяровым, які ў “Музычным весніку” за 1856 год пісаў: “Величайшею для меня радостью было бы, если б мои коротенькие, беглые заметки об отличных сочинениях г. Монюшки могли хоть сколько-нибудь принести свою пользу, т.е. придать побольше известности столь необыкновенному таланту этого отечественного композитора”…
Вільня — памяць старога святаянаўскага аргана. Малады арганіст С.Манюшка сваім магутным граннем мог, здавалася, пашыраць сцены касцёла. Узнесеныя маленні завісалі і доўжыліся ў касых сонечных промнях, якія працялі, нібы струны, касцельную прастору ад стромаў да чорных халодных плітаў. Разам з каскаднымі арпеджыа аргана яны ўтваралі фантастычныя паралелі светлавога і гукавога ззяня.
Мінску (Менску) Станіслаў Манюшка пакінуў больш, чым каму. Сваё музычнае юнацтва. Вулкі, па якіх хадзіў да настаўніка Дамініка Стэфановіча — Валоцкую і Дамініканскую…
Пражыўшы ў Менску 30 гадоў, Манюшка пакінуў гораду ўпершыню напісаныя вадэвілі, камічныя оперы і музычныя камедыі. Пакінуў разважанні-назіранні, што нараджаліся пад старымі ліпамі і пераменлівым небам губернскага горада. Тут ён стварыў першую нацыянальную оперу, прэм’ера якой адбылася ў знесеным у 1984 годзе першым оперным тэатры.
Лібрэта “Сялянкі” па-беларуску не было пазбаўлена эпатажнасці і стала сенсацыяй. Беларуская мова і ў ХІХ стагоддзі стварала не меньшую пагрозу сытаму абыватальскаму існаванню, чым у ХХІ-ым. Беларускія прыказкі, прымаўкі, жарты, песні, якія гучалі ў оперы са сцэны тэатра, выклікалі раздражненне і насцярогу. Гарадская паліцыя і тады не засталася без справы: перыядычна здзірала афішы са сцен горада і рабіла захады не дапусціць прэм’еры оперы.
Выгнаны на чужыну за памкненне дамагчыся волі, паэт стварае гімн-шэдэўр свайму краю.
“Крымскія санеты” Адама Міцкевіча сталі ўзорам невыказнай тугі па страчанай радзіме.
Літва! Мне твой мілейшы хор лясных галасаў,
Чым сьпеў сальгірскіх дзеўнаў, пошчак салаўіны;
Блукаў я весялейшы з змроку балацінаў,
Чым у садох шаўкоўніц, жоўтых ананасаў… (пераклад С.Мінскевіча)
Станіслаў Манюшка, душой уразлівай і рамантычнай, пераняўся настроем “Крымскіх санетаў”, захапіўся ідэяй пакласці санеты на музыку. Спроба ледзь не першая ў гісторыі музычнага жанру.
Адам Міцкевіч — любімы паэт кампазітара. “Непрывабнасць няродная прыгожай краіны…” (А. Міцкевіч) — тэма, як нацыянальная рыса паэтычных беларусаў-літвінаў, пачынаючы з Міколы Гусоўскага, які пасярод раскашонага Рыма суцяшаўся ўспамінам аб Белавежскай пушчы…
“Каб зразумець паэта, трэба пабываць на яго радзіме” — сказаў Гётэ. Канцэрт 11 красавіка на сцэне Вялікай залы Белдзяржфілармоніі з нагоды 200-годдзя Станіслава Манюшкі — рэальная магчымасць праз жывое гучанне аркестра і хора пабываць у эпіцэнтры творчых энергій нашага суайчынніка, аднаго з стваральнікаў нацыянальнай айчыннай оперы.
“Крымскія санеты” Адама Міцкевіча, фрагмент з оперы “Страшны двор”, Фантастычная ўверцюра “Байка” прагучаць у філарманічным вечары пад знакам Станіслава Манюшкі.
1 красавіка 2019 года на сцэне Вялікай залы Белдзяржфілармоніі — нацыянальная музычная падзея. Філарманічны вечар прысвячаецца музыцы СТАНІСЛАВА МАНЮШКІ."
Ларыса Сімаковіч
